Kardeniz ile Marmara Denizi Arasındaki Üst ve Alt Akıntıların Nedenleri

Karadeniz’den Marmara Denizine doğru üst akıntı, Marmara denizinden Karadeniz’e doğru ise alt akıntı gerçekleşmektedir. Bu akıntıların oluşma nedenleri;

• Seviye farkı
• Yoğunluk farkı ( Tuzluluk farkı)
• Buharlaşma
• Rüzgar

SEVİYE FARKI: Karadeniz Marmara denizinden yaklaşık 40 cm daha yüksektir. Bu yüzden seviyesi daha yüksekte olan Karadeniz’den Marmara denizine doğru yüzey akıntısı gerçekleşmektedir. Karadeniz’in seviye olarak daha yüksek olmasının nedenleri;

• Karadeniz havzasının yağış miktarının fazla olması bununla birlikte Karadeniz’ i besleyen akarsu miktarının daha fazla olmasıdır.
• Karadeniz’in tek çıkış noktası olan İstanbul boğazının çok dar olmasıdır.

YOĞUNLUK ( TUZLULUK FARKI): Karadeniz’i besleyen yağmur ve akarsular sayesinde tuzluluk oranı Karadeniz’de daha az iken (%1,8) Marmara denizinde daha fazladır ( %3,6). Bu tuzluluk farkının oluşmasında enlem etkisinden de bahsedilebilir. Bu yoğunluk farkından dolayı daha ağır olan Marmara denizinin suları dip akıntısı ile Karadeniz’ e akmaktadır.

BUHARLAŞMA:  Yukarıda bahsettiğimiz üzere enlem etkisine bağlı olarak Marmara denizi daha fazla buharlaşır ve Karadeniz’e göre daha tuzlu yani daha yoğundur. Bu durum Marmara’dan Karadeniz’e doğru dip akıntısı olmasına neden olmuştur.

RÜZGAR:  İstanbul boğazında genellikle Poyraz  ve Yıldız gibi kuzey sektörlü rüzgarlar etkili olmakla birlikte kış mevsiminde güneyden esen Lodos’ ta oldukça etkili olabilmektedir. Bu esen rüzgarlar yüzeyde oluşan üst akıntıların debisi üzerinde etkili olabilmektedir.