Türkiye’de Deprem (Seizma) ve Fay Hatları

Bu dersimizde Türkiye’de deprem (seizma) ve aktif fay hatlarının geçtiği yerleri detaylı bir şekilde konuşacağız. “Türkiye’de depremlerin en çok görüldüğü yerler nerelerdir, deprem riski yüksek olan şehirlerimiz hangileridir, deprem riski az/düşük olan şehirler nerelerdir ” soruları Türkiye’de deprem konusu ile ilgili bilmeniz gereken en önemli kavramlardır.

Yer sarsıntılarına deprem adı verilir. Depremler oluşumlarına göre üçe ayrılır.

Depremi inceleyen bilim dalına sismoloji denir. Deprem ölçen alete sismograf denir.

İÇ MERKEZ (Odak Noktası): Yer kabuğunu içinde depremin başladığı yerdir.

DIŞ MERKEZ (Merkez Üssü): Deprem dalgalarının en kısa yoldan ulaştığı yüzeydeki noktaya denir. Dış merkez deprem şiddetinin en fazla hissedildiği yerdir.

Volkanik Depremler

Volkanik püskürmenin şiddeti sonucu oluşur. Dar alanda etkilidir. Çevreye verdiği zarar azdır. Japonya, İtalya gibi aktif volkanların olduğu yerlerde bu tip depremler görülür.

Çöküntü/Çökme Depremleri

Karstik arazilerde yeraltında oluşan boşlukların çökmesi sırasında, mağara ya da galeri tavanlarının çökmesi sonucunda, maden ocaklarının çökmesi sonucunda oluşurlar. Etki alanları dardır.

Tektonik Depremler

Yerkabuğunun kırık yerlerinde oluşan depremlerdir. Etki alanı en geniş olan yıkıcı etkisi en fazla olan depremlerdir.

Türkiye’de üç tane büyük ve aktif fay hattı bulunmaktadır. Bunlar;

KAF (Kuzey Anadolu Fay Hattı)

Ege denizinin en kuzeyinde bulunan Trakya kıyılarında bulunan SAROZ körfezinden başlayarak, Güney Marmara, Karadeniz’in güneyi ve Doğu Anadolu bölgesinden Van gölünün kuzeyine kadar devam eder.

Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde Anadolu’da eski ve yeni tarihlerden  çok büyük depremler meydana gelmiştir. (1999 Gölcük depremi, Erzincan Depremleri vb.). Ayrıca gerçekleşmesi beklenen büyük Marmara depreminin kaynağı yine Kuzey Anadolu Fay hattıdır.

DAF/GAF (Doğu/Güneydoğu Anadolu Fay Hattı)

Antakya’da bulunan amik ovasından başlar, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Kuzeyinden Doğu Anadolu Bölgesine ve Van gölünün güneyine kadar devam eder.

BAF (BATI Anadolu Fay Hattı)

Trakya’nın güneyi, Güney Marmara Bölümü ve Ege Bölgesindeki kırıklı alanlardır. Sık ama küçük magnitüdlü depremler oluşur.

Türkiye’deki Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu, Batı Anadolu fay hatlarının geçtiği yerlerde;

• Deprem
• Sıcak su kaynakları
• Jeotermal enerji potansiyeli
• Kaplıca ve Ilıcalar
• Sağlık Turizmi
• Volkanik araziler
• Tektonik ovalar paralellik gösterir.