Bu yazıda  ” Türkiye’de Çıkarılan Tüm Madenler ve Madenlerin Çıkarıldıkları Yerler “konusunu detaylı bir şekilde haritalar yardımı ile göreceğiz.

Türkiye’de Madencilik ve Madenler Konusu KPSS COĞRAFYA, AYT COĞRAFYA ve 11.SINIF COĞRAFYA konuları arasında bulunmaktadır.

Türkiye’de Madenciliğin Tarihi

• Anadolu’da yaşayan Hititler, Urartular, Frigyalılar, Lidyalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar  madencilik ile uğraşmışlardır.
• 1815 yılında Balıkesir’in Bandırma ilçesinde bor madeni yatakları bulunmuştur.
• 1829 yılında Zonguldak’ta Taş Kömürü yatakları bulunmuştur.
• 1848 yılında Bursa Harmancık’ta krom yatakları bulunmuştur.
• Osmanlı Devleti zamanında yabancılar tarafından işletilen maden yatakları Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulması ile millileştirilmeye çalışmıştır. Bu yüzden;
  • 1935 yılında MTA (Maden Tetkik ve Araştırma Enstitüsü) ve maden işletmelerine finans sağlamak amacı ile Etibank kurulmuştur.
  • 1961’de hazırlanan Anayasa ile doğal kaynaklar güvence altına alınmıştır.
  • 1963 yılında ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Kurulmuştur.

Türkiye’de Madencilik

•  Türkiye maden çeşit ve rezervi fazla olan bir ülkedir.
• 3. Jeolojik zamanda şiddetli yer kabuğu hareketlerinin olmasıdır.
• Fakat birçok maden yatağı düşük rezervi ve dağınık haldedir. Bu durum madenciliği olumsuz etkiler.
• Maden çeşidi ve rezervinde Doğu Anadolu bölgesi ilk sıradadır. (Yukarı Fırat Bölümü)
• Madencilik sanayi sektörüne ham madde sağlar, bu sektörde yaklaşık 1 milyon kişi istihdam edilmektedir.
• Milli gelir içindeki payı düşüktür.(%1,5)
• Türkiye petrol, doğal gaz gibi enerji kaynaklarında dışa bağımlıdır. Bu durum dış ticaret açığımızın büyümesine neden olmaktadır.
• Türkiye dünya bor rezervinde ilk sıradadır. (Yeterli teknoloji olmadığından tam işleyemiyoruz ve para kazanamıyoruz.)
• Maden ihracatında en fazla pay mermerdedir (%50), Bakır (%12), Krom (%11), Çinko (%3) lük paya sahiptir.

Türkiye’deki Demir Yatakları ve İşletmeleri

KULLANIM ALANI:  Demir—Çelik sanayisinde ham madde

Türkiye’de demir nerelerde çıkartılır?

Demir; Sivas (Divriğ), Malatya (Hekimhan, Hasançelebi), Niğde, Bingöl, Ankara (Kesikköprü), Eymir, Ayazmant, Şamlı (Balıkesir), Çamdağ (Sakarya), Feke-Mansurlu Havzası (Adana), Kayseri, Attepe (Niğde) çıkartılır.

Türkiye’de demir çelik fabirkaları nerelerde bulunur?

• Ereğli-Demir Çelik Fabrikası (Zonguldak)
• Karabük Demir Çelik Fabrikası
• İskenderun Demir Çelik Fabrikası ‘nın yanı sıra İzmir ve Kırıkkale’de demir çelik işletmeleri bulunur.

Türkiye’de Demir Çıkarım Alanları

Türkiye’deki Önemli Demir-Çelik Fabrikaları

Türkiye’deki Krom Yatakları ve İşletmeleri

Türkiye’de krom nerelerde kullanılır?

Çeliğin sertleştirilmesi ve paslanmaz çelik üretiminde kullanılır.

Türkiye’de krom nerelerde çıkartılır?

Krom; Fethiye, Köyceğiz (Muğla), Guleman (Elazığ), Kop Dağı (Bayburt), Orhaneli (Bursa), Mersin-Kayseri arasında, Balıkesir-Eskişehir arasında, İskenderun-Kahramanmaraş arasında çıkartılır.

Türkiye’de krom işletmeleri nerede bulunur?

• Antalya ve Elazığ’da ferro krom işletmeleri bulunur.

Türkiye’de Bulunan Krom Yatakları ve İşletmeleri

Türkiye’deki Bor Yatakları ve İşletmeleri

Bor Nerelerde Kullanılır?

Sanayi tuzu olarak isimlendirilen borun yaklaşık 230 türü bulunmaktadır.  Cam, seramik, çimento, gübre, ve deterjan sanayisinde, uçak ve roket yapımında katkı maddesi olarak kullanılır.

Bor nerelerde çıkartılır?

Bor; Susurluk, Bigadiç (Balıkesir), Mustafakemalpaşa (Bursa), Emet, (Kütahya), Seyitgazi, Kırka (Eskişehir)’de çıkartılır.

Bor işletmeleri nerelerde bulunur?

• Bandırma (Balıkesir) ‘da bor işletmesi bulunur.

Bor Yatakları ve İşletmeleri

Türkiye’deki Bakır Yatakları ve İşletmeleri

Bakır Nerelerde Kullanılır?

 Elektronik ve elektrik ürünler üreten fabrikaların ham maddesidir. Altından sonra elektrik akımını en iyi ileten madendir. Süs ve mutfak eşyası üretiminde de kullanılmaktadır. İnsanlık tarihinde ilk olarak MÖ.8000’li yıllarda Neolitik dönemde kullanılmıştır.

Bakır nerelerde çıkartılır?

Bakır ; Maden (Elazığ)-Ergani (Diyarbakır) çevresi, Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Çayeli (Rize) çıkartılır.

Türkiye’de bakır işletmeleri nerede bulunur?

Murgul, Maden, Küre, Samsun’da bakır işletmeleri bulunur.

Bakır Yatakları ve İşletmeleri

1. Murgul (Artvin)
2. Çayeli (Rize)
3. Küre (Kastamonu)
4. Maden (Elazığ)

Türkiye’deki Mermer Yatakları ve İşletmeleri

Mermer Nerelerde Kullanılır?

İnşaat, dekorasyon, hediyelik eşya, güzel sanatlar alanlarında kullanılır.

Türkiye’de mermer nerelerde çıkartılır?

Türkiye’deki önemli mermer yatakları en çok Marmara ve Ege bölgelerinde bulunmaktadır. Afyon, Balıkesir, Bursa, Bilecik, Çanakkale, Manisa, Denizli, Muğla, Kırşehir, Elazığ ve Diyarbakır’da çıkarılır.

Türkiye’deki Önemli Mermer Yatakları

Mermer yatakları haritasının cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.

Türkiye’deki Boksit (Alüminyum) Yatakları ve İşletmeleri

Boksit (Alüminyum) Nerelerde Kullanılır?

Alüminyum’ un ham maddesidir. Türkiye’de çıkarım alanı sınırlıdır. Dayanıklı ve yoğunluğunun az olmasından dolayı kullanım alanı çok geniştir. Özelikle ulaşım sanayisinde ve mutfak eşyalarının yapımında kullanılır.

Boksit (Alüminyum) nerelerde çıkartılır?

Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), Milas (Muğla), Payas (Hatay), Kokaksu (Zonguldak)’ta önemli boksit yatakları bulunur.

Boksit işletmeleri nerede bulunur?

• Türkiye’nin tek boksit işletmesi Seydişehir (Konya)’da bulunmaktadır.

Türkiye’de Boksit Çıkarılan ve İşletilen Yerler

Boksit çıkarılan yerlerin haritasının cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.

Türkiye’deki Barit  Yatakları ve İşletmeleri

Barit Nerelerde Kullanılır?

Petrol ve doğal gaz sondajlarında çamur yoğunluğunu arttırmak için kullanılır. Ayrıca radyasyon kalkanı, boya sanayisi  ile radyasyon kalkanı ve bazı spor malzemelerinin yapımında kullanılır.

Barit Nerelerde Çıkartılır?

Alanya, Gazipaşa (Antalya), Kahramanmaraş, Muş, Giresun, İzmit, Çanakkale, Eskişehir, Konya, Afyon’da barit çıkarılır.

Barit işletmeleri nerede bulunur?

Antalya, İzmir, İzmit, Eskişehir, Elazığ’da bulunur.

Türkiye’de Barit Rezervleri ve İşletmeleri

Barit haritasının cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.

Türkiye’deki Fosfat  Yatakları ve İşletmeleri

Fosfat nerede kullanılır?

Fosfat’ ın önemli bir bölümü kimyasal gübre yapımında kullanılmaktadır.  Ayrıca fosfat yem, kibrit, gıda, deterjan, kağıt ve kimyasal sanayide ham madde olarak kullanılır.

Türkiye’de fosfat nerelerde çıkartılır?

Mardin, Bingöl, Bitlis, Hatay, Gaziantep, Şanlı Urfa’da fosfat çıkarılır.

Türkiye’deki Fosfat Yatakları ve İşletmeleri

Fosfat haritasının cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.

Türkiye’deki Feldspat  Yatakları ve İşletmeleri

Feldspat Nerelerde Kullanılır?

Feldspat Türkiye’ nin ihraç ettiği madenler arasında bulunur. Plastik, boya, Cam, seramik, kaynak elektrotları yapımında ham madde olarak kullanılır.

Türkiye’de feldspat nerelerde çıkartılır?

Feldspat Manisa, Aydın, Yozgat, Kırşehir, Yozgat, Artvin ve Ardahan arasında çıkarılır.

Türkiye’nin önemli feldspat yatakları

Türkiye’deki Asbest (Amyant)  Yatakları ve İşletmeleri

Asbest (Amyant ) Nerelerde Kullanılır?

Kanserojen bir mineraldir.Lifli yapısı sayesinde ısıya dayanıklı bir yapısı vardır. Bu yüzden fren balataları, itfaiyeci elbisesi yapımında ayrıca, kimyasal sanayi, boya ve kağıt sanayilerinde kullanılır.

Türkiye’de asbest (Amyant) nerelerde çıkartılır?

Asbest Bursa, Eskişehir, Hatay, Sivas, Amasya’da çıkarılır

Türkiye’de Amyant (Asbest) Yatakları

Asbest (Amyant) Haritasının cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.

Türkiye’deki Kurşun ve Çinko  Yatakları ve İşletmeleri

Kurşun ve Çinko  Nerelerde Kullanılır?

Radyasyon, X ışınlarından korunma, akü, matbaa, benzin, lehim, televizyon, boya, cam ve kimyasal sanayide, pil üretiminde, çatı kaplama malzemelerinin yapımında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kurşun ve Çinko Nerelerde Çıkartılır?

Kurşun ve çinko genellikle birlikte bulunarak birlikte çıkarılırlar

Aladağlar (Orta Toroslar), Gümüşhacıköy (Amasya), Çayeli (Rize), Maden köy (Siirt), Çanakkale , Gümüşhane, Zamantı (Kayseri)

Türkiye’de Kurşun ve Çinko Rezervleri

Kurşun ve Çinko Haritasının çıkarıldığı yerlerin haritasının cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.

Türkiye’deki Altın Yatakları ve İşletmeleri

Altın  Nerelerde Kullanılır?

Ziynet eşyası, para, kuyumculuk, süsleme vb. alanlarda kullanılan değerli bir madendir.

Altın Nerelerde Çıkartılır?

Cerattepe (Artvin), İzmir, Manisa, Eskişehir, Erzincan, Gümüşhane

Türkiye’deki Önemli Altın Rezervleri

Altın haritasının cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz

Türkiye’deki Antimon Yatakları ve İşletmeleri

Antimon  Nerelerde Kullanılır?

Diğer madenler ile alaşım olarak kullanılır. Lehim, Akü, Askeri malzemelerde ham madde olarak kullanılır.

Antimon Nerelerde Çıkartılır?

Tokat, Niğde, Kütahya, Bilecik, Balıkesir ve İzmir’de çıkartılır.

Türkiye’deki Zımpara Taşı Yatakları ve İşletmeleri

Zımpara Taşı  Nerelerde Kullanılır?

Aşındırıcı olarak kullanılır

Zımpara Taşı Nerelerde Çıkartılır?

Muğla, Aydın, İzmir’de çıkartılır.

Türkiye’deki Civa Yatakları ve İşletmeleri

Civa  Nerelerde Kullanılır?

Doğada sıvı halde bulunan tek madendir. Altın ve gümüş üretimi, ayna, termometre böcek zehri yapımında kullanılır.

Civa  Nerelerde Çıkartılır?

Ödemiş, Karaburun (İzmir), Sarayönü (Konya), Niğde’de çıkartılır.

Türkiye’deki Manganez Yatakları ve İşletmeleri

Manganez Nerelerde Kullanılır?

Yaygın olarak çeliğin sertleştirilmesinde kullanılır. Ayrıca kimyasal sanayide de kullanılır.

Manganez Nerelerde Çıkartılır?

Adana, Burdur, Denizli, Kastamonu, Balıkesir ve Sivas’ta çıkartılır.

Türkiye’deki Tuz Yatakları ve İşletmeleri

Tuz Nerelerde Kullanılır?

Dericilik, kimyasal sanayi, gıda sanayi gibi bir çok farklı alanda kullanılır.

Tuz doğada kaya tuzu olarak çıkarılırken ayrıca göl ve denizlerden de elde edilmektedir.

Tuz Nerede Çıkartılır?

Deniz Tuzu: İzmir Çam altı Tuzlası, Ayvalık Tuzlası’ nda

Göl Tuzu: Tuz gölü’ nde

Kaya Tuzu: Kars, Erzurum, Ağrı, Iğdır, Çankırı, Kırşehir, Nevşehir’de çıkartılır.

Türkiye’deki Lüle Taşı Yatakları

Lüle taşı Nerelerde Kullanılır?

Süs eşyası, takı ve pipo yapımında kullanılır.

Lületaşı Nerelerde Çıkartılır?

Lületaşı Eskişehir’de çıkartırlır.

Türkiye’deki Oltu Taşı  Yatakları

Oltutaşı Nerelerde Kullanılır?

Takı, tesbih, süs eşyası yapımında kullanılır.

Oltutaşı Nerelerde Çıkartılır?

Erzurum’un oltu ilçesinde çıkarılır.

Türkiye’deki Trona (Soda Külü)  Yatakları

Oltutaşı Nerelerde Kullanılır?

Türkiye ABD’den sonra dünyanın en büyük trona rezervlerine sahip ikinci ülkesidir. Cam, deterjan, selüloz, kağıt sanayisinde ham madde olarak kullanılır.

Oltutaşı Nerelerde Çıkartılır?

Beypazarı (Ankara) ‘da çıkartılır.

KPSS Coğrafya Konuları