Bu dersimizde Türkiye’deki bölgesel kalkınma projeleri konusunu özet bir şekilde işleyeceğiz. Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Projeleri konusu 11. SINIF COĞRAFYA, KPSS COĞRAFYA ve AYT COĞRAFYA dersi müfredatı içinde bulunuyor.

Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Projeleri’ni iki ana başlık altında toplayabiliriz.

1. Uygulanmakta Olan Bölgesel Kalkınma Projeleri
   • Gap / Güney Doğu Anadolu Bölgesi Kalkınma Projesi
2. Fizibilitesi Tamamlanan Bölgesel Kalkınma Projeleri

• • DOKAP  (Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi)
  • YHGP (Yeşilırmak Havzası Gelişim Projesi)
  • ZBK (Zonguldak, Bartın, Karabük Projesi)
  • DAP (Doğu Anadolu Kalkınma Projesi)

Bölgesel Kalkınma Projelerinin Genel Amaçları

• Kişi başına düşen milli geliri artırmak
• İstihdamı artırmak
• Bölgeler arasındaki gelişmişlik seviyesi farkını en aza indirmek
• Gelişmemiş bölgelerdeki bölge dışına olan göçleri azaltmak
• Bölge içinde sermaye birikimini artırmak
• Sürdürülebilir bir kalkınma ortamı yaratmak
• Çevreyi korumak
• Tarım, sanayi, ticaret, ulaşım, sağlık, eğitim ve sosyal-kültürel gelişmeyi sağlamak hedeflenmektedir.

GAP Projesi / Güney Doğu Anadolu Bölgesel Kalkınma Projesi

GAP illeri; Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Diyarbakır, Batman, Siirt, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa

GAP ile Bölgede Meydana Gelen Değişimler;

• Türkiye’de hidroelektrikten üretilen elektrik enerjisinin yaklaşık yarısı GAP ile bölgede yapılan barajlardan sağlanmaktadır.
• Proje kapsamında tamamlanan ATATÜRK barajı Türkiye’nin en büyük ve en çok elektrik enerjisi üreten barajıdır.
• Sulu tarım yapılan alanlarda artış sağlandı.
• Pamuk, sebze, meyve, pirinç, mısır gibi ekonomik değeri yüksek olan tarım ürünlerinin ekim alanları ve üretim miktarlarında artış gerçekleşecekti.
• Bölgede yetiştirilen ve suya az gereksinim duyan ekonomik değeri düşük, buğday, kırmızı mercimek gibi tarım ürünlerinin üretiminde ve nadasa bırakılan alanlarda azalma görüldü.
• Tarıma dayalı sanayi kolları da yaygınlaştı.
• Bölgede işsizlik azaldı. Bölge dışına verilen göçler azaldı.

Gap Projesi ile ilgili daha detaylı bilgi için buraya göz atabilirsiniz.

DAP Projesi / Doğu Anadolu Bölgesi Kalkınma Projesi

DAP illeri; Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli, Van , Sivas

• Proje doğu Anadolu bölgesinde, bölgenin ekonomik, sosyal, kültürel açıdan kalkınmasını hedeflemektedir.
• Doğu Anadolu Bölgesi Kalkınma Projesi tarım ve hayvancılığa dayalı bir projedir. Projede bölgenin kalkınması için;

• • Meraların ıslah edilmesi
  • Hayvan soylarının ıslah edilmesi
  • Hayvancılığın öneminin artırılması
  • Tarım yapılan alanlarında tarımsal verimliliğin artırılması
  • Zamanla ortaya çıkabilecek ekonomik fırsatların değerlendirilmesi için altyapı hazırlanması hedeflenmektedir.

Dap ile ilgili daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

DOKAP Projesi / Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi

DOKAP illeri ; Samsun, Tokat, Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Samsun ve Trabzon.

DOKAP’ ın hedefleri nelerdir;

• Turizm faaliyetlerini geliştirmek
• Bölge kaynaklarına bağlı sanayiyi geliştirme
• Tarımsal ürünü çeşitlendirme ve verimi arttırma hayvancılığı geliştirme
• Dağınık yerleşmelerden ötürü aksayan hizmet götürümünü, ulaşım ve iletişim hizmetlerini güçlendirmek suretiyle giderme

DOKAP ile ilgili daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

ZBK Projesi / Zonguldak Bartın Karabük Kalkınma Projesi

ZBK / Zonguldak Bartın Karabük Kalkınma Projesinin Hedefleri nelerdir;

• Yıllık 2,8 milyon ton olan taş kömürü üretiminin korunarak tesisin küçültülmesi
• KARDEMİR’in modernize edilmesi
• Filyos’ta (Yenice) liman yapılması
• Ulaşım ağının geliştirilmesi
• Meraların ıslah edilmesi
• Tarla ürünlerinde çeşitlilik ve verimin artırılması
• Seracılık ve meyveciliğin geliştirilmesi
• Organize sanayi bölgelerinin kurulması

YHGP / Yeşilırmak Havzası Gelişim Projesi

YHGP illeri ; Samsun, Amasya, Tokat, Çorum

KOP / Konya Ovası Sulama Projesi

• KOP illeri Aksaray, Karaman, Konya, Niğde, Nevşehir, Yozgat, Kırıkkale ve Kırşehir.
• Konya’nın su rüyasını gerçekleştirmek için DSİ tarafından uygulanmaya başlanan projelere “Konya Ovaları Projeleri”, kısaca “KOP” denilmiştir.
• Mavi tünel Projesi KOP Projesi içinde, Göksu nehrinin sularının Konya ovasına aktarılmasını sağlayan projedir.22 Mayıs 2015 tarihinde ilk kez su akışı sağlandı.
• GAP’tan sonra en büyük sulama yatırımı olma özelliğini taşır.